Datça’da Badem

Pek kar görmeyen ılıman Akdeniz iklimi, aniden çiçek açan, baharın gelişini müjdeleyen badem ağaçları ile birden bire bembeyaz kesilir.

Datça yarımadasının en kıymetlisi olarak bilinir. Yerel halk tarafından badem değil, payam olarak isimlendirilir.

Türkiye’de badem üretiminin %10’luk kısmını oluşturan Datça bademleri, dünyada ise en iyi badem kategorisinde 3. sırada yer alır.

Datça bölgesinin en önemli geçim kaynağı olan badem; şairlere ilham olmuş, efsanelere konu olmuş ve adına festivaller düzenlenmiş, şarkılar söylenmiştir.

“Japonya’nın Sakura çiçekleri varsa bizim de badem çiçeklerimiz var” sloganı ile ilki Şubat 2018’de gerçekleştirilen Badem Çiçeği Festivali’ne Datça Cumhuriyet Meydanı ve Palamutbükü Otel Mavi Beyaz ev sahipliği yaparken, bu yıl pandemi önlemleri nedeniyle ne yazık ki festival gerçekleştirilemedi.

Ancak Datça’nın sembolü haline gelmiş bu güzelliği bilen Datça aşıkları, yine her yıl olduğu gibi Şubat ayında da gelin gibi bembeyaz çiçekleriyle süslü badem ağaçlarını görmek için Datça yarımadasını ziyaret etti. Köy yolları üzerinde tarlalar dolusu, hemen hemen her yerde karşımıza çıkan badem ağaçları gelen baharla birlikte içimizi canlandırıyor.

Datça’yı bademde üstün kılan tamamen yöreye özgü 82 tür badem yetiştirilmesidir. Bu türler arasında en önemli ve bilinenleri ise Nurlu Badem, Ak Badem ve Sıralı Bademdir.

Palamutbükü sahilindeki Ilgın ağaçlarının altında bahar güneşinin serinliğini yaşarken Palamutbükü muhtarından bademlerin isimlerinin nereden geldiğini öğreniyoruz; en bilindik, en iri, açık kahvelikte, tatlı ve en çok tercih edilen Nurlu badem, 1950’lerde Nurlu ailesinin (Mustafa Yılmaz ve ailesinin lakabıdır.) bahçesinde kayaların arasında kendiliğinden yetişmiş. Öğreniyoruz ki her kimin bahçesinde badem ağacı var ise ağaç o ailenin adını alıyormuş. Her ağaç Nurlu bademden aşılansa da farklı cins ve tatta yetişiyormuş.

Bu inanılmaz lezzet ve besin kaynağı birçok gıda ürününde de kullanılıyor. Datça’ya geldiğinizde bademin birçok türü ile karşılaşıyor olacaksınız; Badem ezmesi, helvası, lokumu, baklavası, böreği, bademli mezeleri ve yemekleri, Badem sütü – kahvesi, Ballı Bademi ve de dondurması Datça’da olduğunuzu anımsatacak ve damağınızda kalacak tatlardır.

“Bademi ister balla karıştırın Bal-Badem yapın, ister tereyağı ile kavurup balık üstüne yakıştırın.”